Sürekli değişen rakamlar ve dinamik trendler arasında Brezilya’nın dünya tahıl piyasasındaki konumu sağlamlığını koruyor. Ülkenin tahıl ihracatı artmaya devam ederek sadece tarımsal gücünü değil, aynı zamanda artan talep ve karmaşık küresel karşılıklı bağımlılıklar çağında dünyayı beslemeye olan taahhüdünü de yansıtıyor. Bu makalede, Brezilya tahıl endüstrisindeki son gelişmeleri, zorlukları ve başarıları ele alacağız.
Brezilya’da 2022 yılının sonunda, 2022/23 sezonu için bir önceki dönemden yaklaşık 42 milyon ton daha fazla tahıl rekoltesi öngörülmekteydi. Ancak en son değerlendirmelere göre rakamlar, 2021/22 hasadından %17,5 daha yüksek, yani 47,6 milyon ton artışla 320,1 milyon tonluk bir hacme işaret ediyor.
Tahminen 78,3 milyon hektar olan ekili alan, 2021/22’de ekilen alandan %5 veya 3,8 milyon hektar daha fazla. En büyük artışlar 2,58 milyon hektar (%6,2) ile soya fasulyesinde, 615,4 bin hektar (%2,9) ile mısırda ve 345,2 bin hektar (%11,2) ile buğdayda görülüyor.
MISIR
Yağışların ülkenin büyük bir bölümünde olmaması ya da azalması, ekilen alanın %54,7’sine şimdiden ulaşmış olan hasat edilen alanda büyük bir ilerleme kaydedilmesini sağladı. Bu rakam, aynı dönemde ekilen alanların %71,7’sinin hasat edildiği geçmiş dönemdeki hasat yüzdesinin hâlâ oldukça altında. Bu gecikme, farklı bölgelerde soya fasulyesi ekiminin ve dolayısıyla hasadının gecikmesi ve tahıl olgunlaşması sırasında sıcaklıkların düşerek doğal nem kaybını geciktirmesi nedeniyle zaten bekleniyordu.
Buna ek olarak, tahıl fiyatlarındaki düşüş birçok üreticinin üretim maliyetlerini düşürmenin bir yolu olarak tahıllardaki nemin doğal olarak azaltılmasını tercih etmesine neden oldu. Yine de, sadece mısır ekili alanlardan 100 milyon ton rekolte beklenen tahıl üretimi senaryosu son derece olumlu yönde devam ediyor. Bu üretim, ortalama 5.856 kg/ha verimlilikle 17,1 milyon hektarlık ekim alanından elde edilen bir önceki üretim rekoru olan 2021/22 hasadından %16,6 daha yüksek.
Brezilya Dış Ticaret Müsteşarlığı Secex’in ihracat verilerine göre ağustos ayının üçüncü haftasında ülke, geçen yılın aynı dönemine göre %15 artışla 5,2 milyon ton mısır ihraç etti. Brezilya’nın ikinci mısır mahsulü hasadı 17 Ağustos itibariyle ekili alanın %77’sine ulaşırken, bu oran, 2022’de aynı dönemde hasat edilen %89’luk oranın gerisinde kaldı. Hasat, Mato Grosso’da sona erdi ve Goias’ın son bölgelerinde devam ediyor. Diğer eyaletlerde yüksek tahıl nemi ise hasadı geciktirdi.
SOYA
2022/23 sezonu soya fasulyesi hasadı 154,6 milyon tona ulaşarak Conab tarafından Ekim 2022’de yapılan ilk rekolte tahmininden %1,48 ve 2020/21 hasadında ulaşılan önceki üretim rekorundan %10,9 daha yüksek oldu. Bu sonuçlar, Rio Grande do Sul hariç çoğu üretim bölgesinde meydana gelen mükemmel iklim koşulları ve üreticiler tarafından kullanılan yüksek teknoloji sayesinde gerçekleşti.

En büyük ulusal üretici olan Mato Grosso ve 2020/21 hasadı için verim rekorunu egale eden Bahia başta olmak üzere birçok eyalette verim rekorları elde edildi. 44 milyon hektar alanda ekim yapılarak ortalama 3.508 kg/ha verimliliğe ulaşıldı.
LOJİSTİK DARBOĞAZ: TAHIL VE ŞEKER REKABETİ
Brezilya, gıda üretimi ve ihracatında dünya çapında referans olarak kabul edilen bir ülke. Tarım sektörü, Brezilya GSYİH’sinin yaklaşık %7,9’unu oluşturuyor ve ülkenin en önemli ekonomik dayanaklarından biri olmaya devam ediyor.
Bugün Brezilya, yüksek teknoloji ve araştırma ile desteklenen bir tarım sektörüne sahip olsa da, ilgili diğer sektörler bu mahsullerin ve üretimlerin en iyi şekilde kullanılmasına her zaman ayak uyduramıyor.
Ülkede bu yıl soya, mısır ve şeker üretiminin eş zamanlı olarak artması, söz konusu ürünlerin sevkiyatında lojistik bir darboğaz yaratacak. Bu lojistik darboğaz, soya ve şeker sevkiyatının Brezilya limanlarında buluştuğu ve rekabete giriştiği dönemlerde sorun olmaya devam ediyor. Santos limanı da bunlardan biri.
Şeker ihraç eden limanlar aynı zamanda tahıl da sevk ediyor ve ihracat trafiği nedeniyle her iki üründe de sadece gemilere yükleme işlemini değil aynı zamanda terminallerdeki boşaltma işlemini de etkileyebilecek bir çakışma yaşanıyor.
Brezilya’nın 2022/23 sezonu hasadında toplam depolama kapasitesinden daha fazla tahıl hasat edeceği ve soya fasulyesi üretimindeki artışla birlikte ülkenin son 20 yılda görülmemiş bir duruma geleceği öngörülüyor.
Brezilya’nın son yıllarda lojistik, limanlar ve demiryolları açısından kaydettiği ilerlemeyi kabul etmeliyiz, ancak ürün de talep gibi artıyor. Tarımsal ticarette küresel tedarikten sorumluyuz ve lojistiğin, bu malların üretimi, araştırılması ve geliştirilmesiyle ilgili olarak sahip olduğumuz teknolojik ilerlemelerle birlikte yürümesini veya en azından yakın bir şekilde eşleşmesini sağlamamız gerekiyor.
Şeker ve hububat arasındaki rekabette, ikincisi, taşınan hacim nedeniyle demiryolları ve limanlarda yer garanti etmek, dünya stoklarının düşük olduğu ve dünyanın giderek daha fazla Brezilya şekerine ihtiyaç duyduğu bir dönemde arzı yönetmek zorunda kalmaktan muzdarip olan şeker piyasasına kıyasla daha fazla ödeme yapabilmek için daha büyük bir güce sahip olmalıdır.
LİMANLARDA TAHIL SEVKİYAT HACMİ
Şimdi pratikte neler olup bittiğine ve Brezilya’daki limanlardan sevkiyatların nasıl gerçekleştirildiğine bir göz atalım. (Grafik 1). Yıl 2023, 33. hafta ve soya ile mısır arasında yaklaşık 16 milyon ton yükleyecek 259 gemiden daha az olmayan hattımız hala hızla gelişiyor. Geçen haftanın aynı döneminde 7 milyon ton yükleyecek 125 gemimiz vardı. Bu durumu daha net bir şekilde anlamak için lütfen Grafik 1’i inceleyin.
Bütün resme soya fasulyesi, mısır, şeker ve buğday dahil olmak üzere baktığımızda, artan rakamları ve yıl sonuna kadar olacakları rahatlıkla görebiliriz. Soya ihracatı geçen yılın aynı döneminde 70.2 milyon ton iken, bu yıl 82.0 milyon tona ulaştı. Mısır ihracatı sadece 200.000 tonluk bir farkla neredeyse aynı kalırken, şeker ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre 822.000 tonluk bir artış gösterdi. Şu andan itibaren soya sevkiyatlarının yavaşlaması, mısırın ise ham şeker ihracatı ile rekabet içinde toparlanmaya başlaması bekleniyor.
BEKLEME SÜRESİ
Uzun ve yoğun kuyruklardan bahsettiğimizde aklımıza hemen bekleme süresi gelir; bu iki küçük kelime bir araya geldiğinde sadece tüccarları değil, normalde operasyonlardan sorumlu olan yürütme ekibini de rahatsız edebilir. Grafik 2 ve 3, Santos ve Paranagua limanlarına ait olup bu durumun ne kadar korkutucu olabileceği konusunda size bir fikir verebilir.
Yazar Hakkında
Luiz Carlos, Brezilya merkezli SA Commodities’te Yardımcı Direktör olarak görev yapıyor. Carlos, kariyerine 90’lı yılların başında Brezilya’nın çeşitli limanlarında şeker ve tahıl gemilerine hizmet veren nakliye acenteleri için ticari destek, stratejik danışmanlık ve projelere dayalı hizmetler geliştirerek başladı. 2009 yılında Unimar Group ile ortaklığa giderek gemi taşımacılığı ticari bölümünü yönetmeye başladı.
Emtia piyasasındaki uzmanlığıyla tanınan SA Commodities ise dünya çapındaki müşterilerine birinci sınıf çözümler sunuyor. SA Commodities’in ortaklık yaptığı Unimar Group da denizcilik sektöründe önde gelen bir aktör olarak kendini kanıtlamış bir şirket. Brezilya kıyılarının her yerinde stratejik olarak konumlandırılmış ofisleriyle lojistik çözümler sunuyor.