“Bilim adamları, çiftçiler, tarım endüstrisi liderleri ve mısır ürünleri tüketicileri mısır temelli sürdürülebilir sistemlere her geçen gün daha fazla önem gösteriyor. Aynı zamanda, artan dünya nüfusunun gıda ihtiyacına cevap verebilmek için üretimi sürdürmeye ve hatta artırmaya ihtiyaç duyuyorlar. Tarımsal üretim ve ekosistem bütünlüğüne dair hedeflerin buluşması bilim için 21. yüzyılda ciddi bir mesele teşkil ediyor. Giderek çeşitlenen iklim ve olağanüstü hava olayları bir yandan daha esnek sistemlerin gerekliliğine işaret ederken bir yandan da karmaşıklığa ve belirsizliğe bir katman daha ekliyor.”

Değirmenci Dergisi bu ay Sürdürülebilir Mısır Projesi (The Sustainable Corn Project) İletişim Uzmanı Lynn LAWS’ı konuk ediyor. Sürdürülebilir Mısır Projesi, belirli tarım yönetimi uygulamalarının ihtiyaç duyulduğunda nasıl esneklik sağlayacağını öğrenmek amacıyla binlerce çiftçiden bilgi topluyor. Birçok insanın ABD tarımına, toprak ve su kaynaklarına yönelik iklim değişikliğinin potansiyel zararlarından endişe duyduğunu belirten LAWS, bilim adamlarının, çiftçilerin, tarım endüstrisi liderlerinin ve mısır ürünleri tüketicilerinin mısır temelli sürdürülebilir ürün yetiştirme sistemlerine her geçen gün daha fazla önem verdiğini de sözlerine ekliyor.
Sürdürülebilir Mısır Projesi, mısırın önemi, iklim değişikliğinin mısır üzerindeki etkileri ve projenin kazanımları ile ilgili sorularımızı yanıtlayan Lynn Laws, aynı zamanda çiftçilerin iklime dayanıklı ürün yetiştirme sistemleri için gerekli stratejileri belirleme, geliştirme ve kullanmada daha etkili olduklarını ve onlarının birer problem çözücü olduklarını da hatırlatıyor. Detayları, Laws’dan alıyoruz.
Sayın Laws, ilk olarak, Sürdürülebilir Mısır Projesini bize tanıtabilir misiniz? Projenizin arkasındaki hikaye nedir? Projenin katılımcıları/kurucuları hakkında ne söyleyebilirsiniz?
Sürdürülebilir Mısır Projesi, kısmi olarak ABD Tarım Bakanlığı tarafından sağlanan bir hibe ile finanse edilmektedir. Beş yıllık proje (2011-2016) lowa Eyalet Üniversitesi’nden Dr. Lois Wright Morton tarafından yürütmektedir. Dr. Wright, araştırmacılar, eğitimciler, uzatma uzmanları ve 10 hibe arazili üniversiteden ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Mısır Bandı olan Upper Midwest'teki bir Tarımsal Araştırma Servisi'nden gelen personeli kapsayan bir ekiple birlikte çalışıyor.
9 eyalette bulunan tarlalarda çalışmalar yürüten araştırmacılar, kuraklık zamanlarında esneklik sağlamak, doymuş toprak koşulları altında toprak ve besin kayıplarını azaltmak, alandaki azot kayıplarını düşürmek, topraktaki karbonu korumak, hasat ve mahsul verimliliğini sağlamak için çiftlik yönetimi uygulamalarının nasıl kullanılacağını anlamak amacıyla Midwest bölgesinde bulunan binlerce çiftçiden bilgi topladılar. Üzerinde çalışılan uygulamalar mahsul rotasyonu, örtü bitkileri, toprağın sürülmesi ve sürülmemesi, optimum uygulama oranları için azot algılama ve drenaj su yönetimidir.
Projeye dahil olan kurumlar şunlardır: İllinois Üniversitesi, Iowa Eyalet Üniversitesi, Lincoln Üniversitesi, Michigan Eyalet Üniversitesi, Minnesota Üniversitesi, Missouri Üniversitesi, Ohio Eyalet Üniversitesi, Purdue Üniversitesi, Güney Dakota Eyalet Üniversitesi, Wisconsin Üniversitesi ve Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Servisi.
Bildiğimiz kadarıyla proje mısır hasadı üzerinde yoğunlaşıyor. Mısırın Amerika için önemini açıklayabilir misiniz?
Amerika'da 400.000 üzerinde çiftlikte mısır yetiştirilir. 80 milyar dolarlık bu ürün, ABD'yi mısır üretiminde dünya lideri konumuna getirmektedir. ABD'de hasat edilen alanların dörtte birinde mısır üretilmektedir, bu mısırların toplam %65-70'i Üst Ortabatı bölgesinde yetiştirilmektedir. ABD'nin Ortabatı bölgesi, iklimi ve bereketli toprakları sayesinde dünyanın en verimli tarım alanlarından biridir.
İklim değişikliğinin hasat edilen ürünler, özellikle de mısır üzerindeki etkileri hakkında neler söylemek istersiniz?
Küresel veya sınırlı bölgelerdeki değişikliklerin mahsul üretimini nasıl etkileyeceği tam olarak belli değildir. Birçok kişi iklim değişikliğinin ABD'deki tarım, toprak ve su kaynaklarına potansiyel zararları konusunda endişe duymaktadır.
ABD’nin Ortabatı bölgesinde sıcaklıklar, yaz sıcaklık desenleri açısından ülkenin diğer bölgeleriyle karşılaştırıldığında büyük farklılık göstermektedir. Alt Ortabatı bölgesine kadar uzanan ABD'nin güneydoğusu, son yüzyıl içinde dünya üzerinde dikkate değer ısı değişikliği yaşamayan tek bölgedir. Bazıları bu durumu "ısınma deliği" olarak tanımlar.
Hem gözlemler hem de tahminler şiddetli yağmurların artacağına işaret etmektedir. Şiddetli yağışların artmaya devam edeceği ve önümüzdeki 30 yıl boyunca güçleneceği tahmin edilmektedir. Tarıma uygun arazilerde üst toprak ve besin kaybı, hali hazırda endişe verici bir durumdur. Ancak, araştırmalarımıza göre; uzun dönemli (+3 yıl) toprak koruma stratejisinin bir parçası olarak kullanıldığında, sıfır toprak işleme, verim kaybı olmaksızın uygulanır olabilmektedir. Özellikle de mısırın daha fazla yetiştirildiği bölgelerdeki mısır-soya rotasyonunda, daha agresif toprak sürme sistemleriyle karşılaştırıldığında…
Drenaj suyu yönetimi ve örtü bitkileri aşırı yağmurla başa çıkmanın, erozyonu engellemenin ve besin akışını kontrol etmenin yardımcı etkenleri olabilir.
Projede şimdiye kadar neler gerçekleştirildi? Başarılar nelerdir? Faaliyetleriniz hakkında bize biraz bilgi verebilir misiniz?
Disiplinler arası bir insan ağı ve dokuz mısır yetiştirme alanı oluşturduk. Bilimsel temelli bilgi oluşturma ve paylaşma amacı güden bu çalışmalarda 140 araştırmacı, 140 çiftçi, 20 genişletme eğitimcisi ve 219 mezun olmuş ve mezun olmamış öğrencinin katkısı bulunmaktadır. Biyofizik, iklimsel ve sosyolojik veriler, toplandı, analiz edildi ve yönetim uygulamalarının güçlü ve zayıf yönlerini değerlendirmek için geliştirilen modellerde kullanıldı.
Projenin başladığı 2011 yılından bu yana bilimsel bulgular 154 hakemli dergi makalesinde, 212 genişleme bildirisinde ve 995 sunumda çiftçiler için raporlandı ve toplamda 89.824 kişiye ulaştırıldı.Ekibin veri tabanı ve alt yapısı, proje araştırmacıları yeni ortaklıklar ve araştırma ekipler geliştirdikçe genişletildi. Geniş veri seti, projenin tamamlanmasının ardından USDA Ulusal Tarım Kütüphanesinde halka sunulacaktır.Üniversite ek programlarına iklim değişikliği eğitimini dahil etmek için rehberlik geliştirilmiştir. USDA’nın Kullanılabilir Yarar projesiyle işbirliği içinde geliştirilen İklim Değişikliği ve Tarımsal Genişleme Raporu, sosyal bilim araştırma bulgularını, tavsiyeleri ve iklim bilimini çiftçilere ve diğer tarım paydaşlarına iletirken elde edilen dersleri içermektedir.Çiftçiler ve onların danışmanları için eğitim yayınlarının ve videoların bir mirası, hibe arazili üniversite uzantılı online mağazalar aracılığıyla kullanılabilir hale getirilmiştir ve Ortabatı Bölgesel İklim Merkezleri ile Ulusal Bilim ve Çevre Konseyi'nin web sitesinde K-12 eğitmenler için sunulmaktadır.Son yıllarda sürdürülebilirlik ve üretkenlik daha çok önem kazanmaktadır. Tarımda, özellikle günümüz tarımında, sürdürülebilirliğin ve üretkenliğin rolünü bize anlatabilir misiniz?
Mısır bazlı mahsul üretiminin yıldan yıla yoğunlaşması, istenmeyen çevresel sonuçlara yol açtı. Bilim insanları, çiftçiler, tarım endüstrisi liderleri ve mısır ürünleri tüketicileri, daha sürdürülebilir özellikte bir mısır temelli mahsul sistemine duyulan ihtiyacın farkına varmıştır. Aynı zamanda, artan dünya nüfusunun gıda ihtiyaçlarını karşılamak için üretime devam etmenin ve hatta üretimi artırmanın da gerekliliğini fark etmişlerdir. Tarımsal üretim ve ekosistem bütünlüğü hedeflerini bir arada yürütmek, 21. yüzyılda bilim için önemli bir meydan okuma sunuyor. Bütün bunlara karşılık olarak dirençli bir sistem gereksinimi artarken iklimin yüksek oranda değişkenliği ve aşırı hava olayları, ekstradan karmaşıklık ve net olmamaya sebebiyet vermektedir.
Sürdürülebilir mısır üretimi ve mahsul taleplerinin karşılanması bakımından ülkenizin geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?
İklim değişikliğinin mısır üretimine etkisi, kısmen, bölgedeki mısır üreticilerinin kullanacağı çiftlik pratiklerine bağlıdır. Çiftçiler problem çözücü insanlardır ve bilimin yardımıyla iklime uygun, esnek ürün yetiştirme sistemlerini belirleme, geliştirme ve uygulama konusunda daha fazla olanağa sahiptirler. Projemiz ve projemize benzeyen başka projeler, ihtiyaç duyulan bilimi ilerletmeye ve karar alıcı mercilerle paylaşmaya devam edecektir.
Genç bilim insanları veya genç çiftçiler için eğitim/öğretim çalışmaları gerçekleştiriyor musunuz?
Biraz önce, mezun ve eğitimi devam eden olmak üzere toplamda 219 öğrencinin çalışmalarımıza katıldığını söylemiştim. Mezun 86 öğrenci kendi bilimsel disiplinlerinde çok sıkı çalıştılar ve iklim değişikliği gibi karmaşık, toplumsal sorunlara çözüm arayışında farklı disiplinlerden başka insanlarla işbirliği içinde çalışmayı öğrendiler. Projemizde, mezun öğrenciler tarafından yürütülen çalışmayı açıklayan bir yayın bulunuyor. Bu yayına web sayfamızdan erişilebilir (www.sustainablecorn.org).
Projemize katılan 160 çiftçiye ek olarak, bütün katılımcı üniversitelerimizin tamamı "hibe arazili ünversiteler"dir. Hibe arazili üniversiteler, tarım araştırmalarının bütün yönlerinde yatırım için ABD hükümeti tarafından görevlendirilmiştir; araştırmanın bulguları bütün tarımsal paydaşlara sunulacak ve pratik çözümlerin uygulanmasına yardımcı olacaktır; tarım ve tarımsal bilim alanında kariyer yapmak için gençleri hazırlayacaktır. Araştırma ekipleri, öğrenciler ve çiftçiler bu hedefleri yerine getirmek amacıyla projemiz kapsamında bir araya getirilmiştir.
Eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Projemize gösterdiğiniz ilgiden dolayı teşekkür ederiz!